Nagranie 46a/2015

„Śledztwo w sprawie PRL-u”

Zrealizowano we współpracy z Muzeum Armii Krajowej w siedzibie Muzeum Czynu Zbrojnego w Krakowie.

W nagraniu wziął udział generał Tadeusz Bieńkowicz ps. „Rączy” ur. 15 kwietnia 1923 r. w Lidzie. Od 1 września 1939 r. był ochotnikiem w frontowym baonie harcerzy (lotniczy punkt obserwacyjny) i dowódcą konspiracyjnej piątki w ramach organizacji harcerskiej (Lida). Po zaprzysiężeniu do Armii Krajowej (1943) prowadził działalność dywersyjną. Był jednym z pierwszych żołnierzy oddziału nr 314, 3 kompanii Batalionu Zaniemeńskiego, późniejszej Drużyna Szturmowa II/77 pp. AK Okręgu Nowogródek. Był wykonawcą wielu akcji. Najbardziej spektakularną było odbicie w dniu 18 stycznia 1944 r. 80 członków AK z więzienia w Lidzie. Był przybocznym żołnierzem komendanta „Krysi”. Po 17 lipca 1944 r. podejmuje walkę z okupantem sowieckim. Uczestniczy w akcjach odbijania aresztowanych i atakach na NKWD. Po II wojnie światowej organizuje pomoc dla emigrujących z Nowogródczyzny kolegów z oddziału. Należy do Polskiej Armii Podziemno-Bojowej. Aresztowany w 1950 r., torturowany, skazany na dożywocie. Więzienie opuszcza w 1956 roku.

Jest prezesem ZG Polskiego Związku Więźniów Komunizmu w Krakowie, sekretarzem Małopolskiej Rady Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz Fundacji Muzeum Historii Armii Krajowej. Jest także prezesem oddziału Nowa Huta w Związku Inwalidów Wojennych Rzeczpospolitej Polskiej, członkiem Rady Honorowej Okręgu Nowogródzkiego Światowego Związku Żołnierzy AK w Warszawie, członkiem Klubu Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari oraz Stowarzyszenia Ziemi Lidzkiej w Lidzie.

Jest kawalerem Orderu Wojennego Virtuti Militari V kl., KOOOP. Odznaczony: KW, ZKZ, Krzyżem Kampanii Wrześniowej, Krzyżem Więźnia Komunizmu z Mieczami, Odznaką Weterana, Honorową Odznaką Żołnierza AK. Okr. „Wiano” i „Nów”.

Przesłuchiwała: Małgorzata Koszarek.

Realizacja: Tomasz Gugała

Czas emisji – 94 minuty 46 sekund.

Zobacz zwiastun

(5 minut 27 sekund)