Nagranie 13b/2013
„Śledztwo w sprawie PRL-u”
(trailer – 8 min. 37 sek.)
Nagranie wykonano w studiu Krakowskiej Szkoły Filmowej im. Wojciecha Jerzego Hasa.
W nagraniu wzięła udział Barbara Zientarska – absolwentka Politechniki Krakowskiej (1971). W latach 1982–1989 zaangażowana w działalność wydawniczą i kolportażową. Była członkiem redakcji „Hutnika”, „Obserwatora Wojennego”. „Bez Dekretu”. Współpracowała z RKW „Solidarności” i RKS Małopolska przy wydaniach „Serwisu Informacyjnego” i „Aktualności”. Współpracowała z TKRH przy wydaniach „Solidarności Hutników” i wielu innych periodyków i druków okazjonalnych. Zatrzymana w czerwcu 1987 r., podczas rewizji w jej domu. Mieściły się tam redakcje kilku pism, w tym „Hutnika” oraz drukarnia. Znaczenie tej wpadki dla SB podkreśliła obecność podczas akcji zwierzchnika krakowskiej bezpieki, gen. Jerzego Gruby. Została osadzona w areszcie śledczym i następnie skazana przez kolegium ds. wykroczeń. Była kluczową postacią grupy konspiracyjnej skupionej wokół „Hutnika”.
Przesłuchiwał: Tomasz Gugała
Świadek opisuje dalsze wydarzenia po wpadce „Hutnika” przy ul. Dolnych Młynów, ukrywanie się Wojciecha Marchewczyka i zamieszkanie u niej w domu przy ul. Stachiewicza. Nawiązuje do rewizji w 1987 r., podkreślając dużą wiedzę operacyjną SB o środowisku „Hutnika”. Wspomina wcześniejsze fałszywe alarmy i zlekceważenie rzeczywistego zagrożenia przez Jerzego Ruska (ps. „Ostrożny”). Wyjaśnia okoliczności wpadki Wojciecha Marchewczyka w 1984 r. i opisuje kryzys zaistniały w tym okresie. Ponownie nawiązuje do swojej współpracy z RKW „Solidarności” i RKS Małopolska poprzez wydarzenia związane z aresztowaniem Władysława Hardka. Wspomina śp. Marię de Hernadez Paluch i jej rolę w redakcji „Bez Dekretu”. Wymienia wydawnictwa okazjonalne „Hutnika” i opisuje zaangażowanie redakcji w obsługę strajków z maja 1988 roku w Hucie im. Lenina. Rzuca światło na obyczajowość niektórych środowisk opozycyjnych i różnice występujące pomiędzy nimi.
Czas emisji – 64 minuty.
